*Çocuklarınız oyun oynamayı, eğlenmeyi çok seviyor fakat uyumaya gelince bazı çatışmalar yaşanabiliyor, peki ya bu noktada siz ebeveynler ve biz psikologlar ne yapmalıyız?
*Öncelikle çocuğunuzun uyku odası geceleri tamamen karanlık, gündüzleri ise de loş ışık olmalı ki çocuk uyuduğu ortamı öğrenmeli ve odası ona uykuyu çağrıştırmalıdır.
*Akşam belirli bir saatten sonra çocuğun uykusunu açacak, ona enerji verecek oyun, sportif aktivite yapmak yerine onunla kitap okumak, krem sürmek ve banyo yapmak gibi aktiviteler yapmanız onun uykuya hazırlığı için daha olumlu olacaktır.
*Çocuğunuzu uykuya hazırlama evresinde onunla uyumadan önce bir konuşma yapabilirsiniz, sizler bazen onların sizi anlamadığını düşünseniz dahi onlar sizi anlamaktadır.Siz bu konuşmayı yaptıktan sonra ortalama 1 hafta sonra olumlu sonuç verdiğini göreceksiniz.
*Çocuğunuzun uyku düzenini oturtmaya çalışın, gece erken yatması için sabah 07.30-08.00 civarı çocuğun uyandırılması daha iyi olacaktır.
*Öğle uykusu olarak düzenli gündüz uykularının olması ile çocuk öğleden sonra enerjisini atabilmektedir ve hem öğle uykusunu almış olur hemde gece yatana kadar yorgunluğunu atmış olabilir.
*Çocuğun gece uyuyacağı ve sabah uyanacağı belirli bir saatin olması şeklinde çocuğun bir düzene sahip olması onun uykuya hazırlığı için olumlu olacaktır. Bu şekilde düzenli olarak aynı saatte uyuyup,uyanmak çocuğun biyolojik saatinin de oluşmasını sağlayacaktır.
*Yapacakları aktiviteleri belirli bir düzene koyun. Çocuğunuzun akşam yemek yedikten sonra yapacak oldukları aktivitelerin belirli bir sırada, düzende olduğunu ona belirtin böylece rutinine oturan bu aktiviteler için çocuk bir sonraki aşamaya geçeceğini bildiği için uyku vakti geldiğini kendisi fark edecektir. Uyku saati yaklaştıkça çocuk, daha sakin olan aktiviteler yapmalıdır.
*Dış faktörleri,uyaranları düşürmeye çalışın. Uyku zamanı geldiğinde bazı dış faktörler, uyaranlar ışık ya da tv gibi bunları düşürmeye çalışın.
*Çocuğunuza uykuyu çağrıştıracak, anımsatacak bir eylem belirleyin. Örneğin; ‘Hadi dış fırçalayalım’ dediğiniz takdirde çocuk bu eylemden sonra uykuyu anımsayacak ve ona göre kendisini hazırlayacaktır.
*Çocuğunuz uyuyacağı zaman ona masal okumak hem uykuya ilgisini besleyecek hemde sevildiğini hissedecektir.
ÇOCUKLARDA UYKU İÇİN ‘KİM WEST’ METODU NEDİR?
*Bu metod ile bebeklikten itibaren çocuğun uyumasına engel olan bazı dış uyaranların özellikle bebeklik döneminde emzirmek, sallamak gibi bazı faktörleri kesmek üzerine aşamalı olarak düzenlenmiştir. Bu şekilde çocuk kendisi başına da uyumayı öğrenmiş olacaktır. Bu metod ile, anne-çocuk arasındaki güven bağı da korunmuş olacaktır. Aynı zamanda ‘BIRAK AĞLASIN’ yönteminde olduğu gibi çocuğun odada yalnız kalması ile de annelerin tabiri olan ‘SANDALYE’ yöntemi ile de yatağın yanında oturan anne, çocuğun kendisi başına uyumasını öğretirken tek başına odasında ağlamasına da neden olmaz. Yani bu noktada çocuğa öğrenilmiş çaresizlik yaşatılmamaktadır.
ÇOCUKLARIN UYKU SÜRELERİ YAŞ GRUPLARINA GÖRE NASIL DEĞİŞMEKTEDİR/KAÇ YAŞINDA ALIŞTIRILMALI?
Çocuğun doğumundan 1 yaşına kadar uyku süresi ortalama olarak 10 saat civarındadır. Okul öncesi dönemindeki çocuklar için, uyku süresi ortalama olarak 13 saattir. İlkokul çağında olan çocuklar için ise ortalama uyku süresi, 11 saattir. Bilindiği üzere çocuklara uyku düzeni oluşturmak çok önemlidir. Bebeklik döneminde 4-5 aylıktan başlayarak çocuğunuzu aynı saatte uyumaya alıştırdığınızda rutin olarak bir uyku saati oluşacak ve çocuk buna uyum sağlamış olacaktır.
BERK KARAOĞLU
UZMAN KLİNİK PSİKOLOG-AİLE DANIŞMANI
ÖZEL BERK KARAOĞLU AİLE DANIŞMA MERKEZİ