Antisosyal Kişilik Bozukluğu

Antisosyal kişilik bozukluğu, B kümesi dramatik kişilik bozuklukları grubunda yer almaktadır. Kişinin sergilediği antisosyal davranışlar çevresindekiler için bir tehdit oluşturabilmektedir. Bu kişiler toplum düzenini bozan, topluma aykırı davranışlarda bulunabilmektedirler. Yasal yükümlülük ve kurallara uymama davranışları, insanlardan uzak, sosyal olmayan özellikler, yalan söyleme, sahtekarlık gibi eylemlerde bulunabilirler. Antisosyal kişilik bozukluğunun temelinde genetik, psikososyal ve sosyokültürel etkenler rol oynayabilmektedir.

Kişilik Özellikleri ve Davranışları Arasında:

• Başkalarının haklarını ısrarla göz ardı etmek ve ihlal etmek.
• Onaylanmış davranış modellerini takip edememe.
• Dürtüsel ve pervasız davranışlarda bulunma.
• Vicdan eksikliği. Empati yapamayan, bencil, suçluluk ve pişmanlık hissetmeme.
• Dolandırıcılık.
• Saldırganlık.
• Bazıları yüzeysel bir çekiciliğe sahiptir.
• Patolojik yalan söylemede bulunma.
• Başkalarını manipüle etmeye çalışmak.
• Çocukken davranış sorunlarının bulunması.
• Okuldan kaçmak, evden kaçmak, hırsızlık yapmak, hayvanlara/insanlara zarar vermek, mala zarar vermek.
• Suç eylemlerinde bulunmak.
• Karşı cinsle düzenli bir ilişki kuramamak.
• Yalnızca 18 yaş ve üzerindeki bireylere Antisosyal Kişilik Bozukluğu teşhisi konulabilir ancak semptomların 15 yaşından önce mevcut olması gereklidir. 18 yaşından küçükse çocuğa ya da ergene davranım bozukluğu olduğu söylenebilmektedir.

Halk Arasında Görülme Sıklığı ve Nedensel Faktörleri

• Halk arasında görülme sıklığının erkeklerde %5 kadınlarda %2 olduğu bilinmektedir. Antisosyal kişilik bozukluğu erkeklerde daha fazla görülmektedir. 
• Antisosyal kişilik bozukluğu nedensel faktörleri arasında genetik aktarım, düşük korku seviyesi (korku koşullanmasının bozulması), düşük aile geliri, şehir içi yaşam, ebeveynlerin yetersiz gözetimi (genç bir anneye sahip olmak, tek ebeveynli bir ailede yetişmek, ebeveynler arasında çatışma, suçlu bir kardeşe sahip olmak, ihmal, geniş aile büyüklüğü, ebeveynlerden sert disiplin), suçlu akranlar, fiziksel veya cinsel istismar ve çeşitli akademik veya sosyal deneyimler.

Antisosyal Kişilik Bozukluğu ve Psikoterapisi

Antisosyal kişilik bozukluğu olan kişiler psikoterapi alma konusunda direnç gösterebilmektedir. Antisosyal kişilik bozukluğunun altında yatan dinamikler arasında çocukluk çağı yaşam olayları yer alabilmektedir. Bu noktada ruh sağlığı uzmanlarının kişinin çocukluk deneyimleri üzerine çalışması anlamlı olabilecektir. Psikoterapi ile birlikte kişinin çarpıtılmış düşünce kalıplarının değerlendirilmesi ve yeni düşünce ve davranış kalıplarının öğrenilmesi amaçlanabilmektedir. Kişinin bu uyumsuz düşünce ve davranışı ile başa çıkma ve kişiler arasındaki ilişki becerilerini geliştirmeyi amaçlanmaktadır. Fakat antisosyal kişilik bozukluğunda psikoterapi pek çok noktada yeterli gelmeyebilmektedir. Bu noktada; antisosyal kişilik bozukluğu olan kişilerin psikiyatrik tedavi almaları suç eylemlerinin davranışlarının kontrol edilmesinde oldukça önemlidir. Bunun yanı sıra; antisosyal kişilik bozukluğu olan kişilerin aile üyeleriyle de çalışmak bir diğer önemli noktadır. Hem kişinin aile yapısını yakından tanıyabilmek hem de aile üyelerini bilinçlendirmek, destekte bulunmak konusunda önemli bir yere sahiptir.

M. Berk Karaoğlu

Uzman Klinik Psikolog- Aile Danışmanı